Voelen, zien, horen. Ook zonder woorden kun je echt contact hebben.

12 september 2018

Uitgenodigd door de vader van Rob om, als verjaardagtraktatie, te spelen op een woonvoorziening van Amarant Hooge Veer, waar Rob woont. Een zorg-intensieve groep voor bewoners met een ernstige verstandelijke beperking. Heel bijzonder voor mij persoonlijk, omdat ik een aantal jaren persoonlijk begeleidster ben geweest voor Rob. Zo leuk om hem weer te ontmoeten, maar dan als mimakker. Gezien het niveau van de bewoners was mijn mimakkerbezoek vooral non-verbaal en het contact leggen gebeurde vooral via voelen, horen en/of zien. Zo mooi om te merken dat bijvoorbeeld elkaar gewoon in de ogen kijken al zo’n verrassend effect kan hebben.

Een verslag van een paar mooie contactmomenten.


(Alleen de naam Rob is echt. De rest zijn fictieve namen namen gebruikt)

Als ik binnenkom merken een aantal cliënten KNOT meteen op. Zoals ook Marieke. Marieke kijkt KNOT aan en maakt geluidjes door haar vingers, over haar lippen, op en neer te bewegen. KNOT kan dit ook goed. Marieke blijft naar KNOT kijken en KNOT ziet twinkelentjes in haar ogen. Als KNOT naderbij komt vind Marieke dat ook nog goed, maar eenmaal naast haar duwt Marieke haar weg. KNOT valt achterover op de grond en Marieke staat op van haar stoel en draait een rondje. KNOT probeert iets anders. Ze pakt haar speeldoosje. Als KNOT er van een afstandje op begint te spelen gaat Marieke weer zitten en kijkt naar het speeldoosje. Heel voorzichtig schuift KNOT, op haar billen, weer richting Marieke. Nu blijft Marieke zitten en kijkt naar het speeldoosje. Eenmaal in bereik tikt Marieke aantal keren het doosje aan en blijft ze er gefascineerd naar kijken. Heel rustig genieten ze samen van het zachte muziekje.

Jan was de grote verrassing hoorde ik achteraf. Jan zit in een rolstoel en draait, volgens de begeleiding, altijd zijn hoofd weg of rijdt met zijn rolstoel weg, als je te dichtbij komt. Maar als KNOT, op haar billen, naar hem toeschuift is er vrijwel direct oogcontact. Jan kijkt KNOT aan en blijft ook kijken naar het gezicht van KNOT. KNOT schuift dichterbij en zij blijft ook Jan aankijken. Ze legt haar hoofd op de rolstoelleuning van Jan en zo blijven ze elkaar aankijken. Af en toe legt Jan zijn hoofd tegen die van KNOT aan. Afwisselend kijkt hij dan weer KNOT aan, draait even zijn hoofd weer weg en kijkt weer terug. Zo genieten ze samen even van elkaars aanwezigheid.

Rob zit, met zijn vingers, te friemelen aan een lang lint met allerlei gekleurde stoffen slierten en naast hem staat een stellage met allemaal cd-hoesjes. KNOT ziet de cd’s en vraagt zich af of ze ook zo mooi muziek kan spelen. Ze pakt haar ukelele om een liedje te spelen. Maar als KNOT begin te spelen, slaat Rob zichzelf tegen zijn hoofd en kijkt met gefronste wenkbrauwen richting KNOT. KNOT schrikt ervan en schiet achteruit. Dan stopt Rob zijn duim weer in zijn mond en gaat verder met het friemelen aan zijn stoffen slierten. Hij wrijft met zijn vingers over de slierten en soms pakt hij er 1 vast en stopt deze in zijn mond. KNOT observeert hem hierin en wil dat ook wel. Ze kijkt in haar koffer of ze ook zoiets heeft en haalt er een ketting van zachte witte bolletjes eruit. Ze kijkt naar Rob en doet hetzelfde met haar witte bolletjes. Als KNOT wat naderbij schuift ziet Rob de witte bolletjes en dat wekt wel zijn interesse. Hij pakt de witte bolletjes en trekt deze op zijn schoot. Samen voelen ze aan de bolletjes, stoppen deze even in de mond en trekken er stukjes vanaf.

Als KNOT aan het spelen is op een duimpiano en een liedje zingt voor Anja komt Femke, op haar billen, hun richting opgeschoven. Ze zit op de grond, in kleermakerszit en haar gezicht naar de grond gericht. Ze lijkt te luisteren, want blijft naderbij. KNOT gaat op de grond zitten en schuift op haar billen richting Femke. Femke blijft roerloos zitten. KNOT pakt een knuffelhondje die geluid maakt als je deze aanraakt. Ze schuift deze richting Femke en KNOT aait het knuffelhondje. Het hondje maakt geluid. Femke schuift echter verder verwijdert van KNOT. Dan probeert KNOT haar ukelele. Eerst tikt KNOT een paar snaren aan. Femke blijft roerloos zitten en lijkt zich te concentreren. Dan maakt KNOT er een melodietje van en Femke lijkt echt te luisteren ook als KNOT het harder en weer zachter speelt. Zachtjes, het melodietje herhalend, neemt KNOT afscheid van de groep.